ترمومتر، یا دماسنج، دستگاهی است که برای اندازه‌گیری دما به کار می‌رود و به شکل‌های مختلفی در دسترس است. ترمومترها در صنایع مختلف، آزمایشگاه‌ها، مصارف پزشکی، آشپزی، و حتی مصارف خانگی کاربرد دارند. در ادامه، به معرفی و نکات مهم در خرید و استفاده از آن‌ها می‌پردازیم.

انواع ترمومتر

1. ترمومتر جیوه‌ای و الکلی:  از مایعاتی مانند جیوه یا الکل برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کنند. معمولاً برای اندازه‌گیری دمای بدن یا محیط به کار می‌روند اما به دلیل خطرات جیوه، مصرف آن‌ها رو به کاهش است.

2. ترمومتر دیجیتالی: این نوع از سنسورهای الکترونیکی برای اندازه‌گیری دما بهره می‌برد. دقت بالایی دارند و به دلیل سهولت استفاده و سرعت بالا، در کاربردهای پزشکی و صنعتی رایج هستند.

3. ترمومتر تماسی: به صورت مستقیم با سطحی که باید دمای آن اندازه‌گیری شود در تماس قرار می‌گیرند. انواع پرکاربرد آن‌ها شامل ترمومترهای سیمی و پروبی هستند که در آشپزی، صنعت و پزشکی کاربرد دارند.

4. ترمومتر لیزری (پیرومتر): بدون نیاز به تماس با سطح، دمای اجسام را اندازه‌گیری می‌کنند و معمولاً از طریق تابش مادون قرمز کار می‌کنند. برای اندازه‌گیری دمای اجسام در فواصل دور و محیط‌هایی با شرایط خطرناک ایده‌آل هستند.

5. ترمومتر مادون قرمز: مشابه لیزری عمل کرده و بدون تماس با سطح، با اندازه‌گیری تابش مادون قرمز، دمای اجسام را تعیین می‌کند. در صنایع، کاربردهای پزشکی، و موقعیت‌های خاص به کار می‌رود.

راهنمای خرید ترمومتر

برای خرید، توجه به موارد زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:

• نوع کاربرد: بسته به نیاز خود (صنعتی، خانگی، پزشکی)، نوع مناسب را انتخاب کنید. مثلاً برای مصارف صنعتی، ترمومتر لیزری یا مادون قرمز کاربرد بیشتری دارد.
• دقت و سرعت اندازه‌گیری: برخی از ترمومترها دقت و سرعت بالاتری دارند که برای برخی کاربردهای حساس مانند پزشکی ضروری است.
• دامنه دمایی: بسته به محیط یا جسمی که می‌خواهید دمای آن را بسنجید، دامنه دمایی مناسب را انتخاب کنید.
• پرتابل بودن: اگر به حمل دستگاه نیاز دارید، بهتر است مدلی انتخاب کنید که سبک و قابل حمل باشد.
• ویژگی‌های اضافی: برخی از ترمومترها ویژگی‌هایی مانند ثبت دما، امکان اتصال به رایانه، یا هشدار صوتی دارند که می‌تواند در کاربردهای مختلف مفید باشد.

روش استفاده از ترمومتر

1. برای ترمومتر تماسی: سنسور یا پراب را به سطح مورد نظر متصل کنید و مدتی منتظر بمانید تا دمای دقیق ثبت شود. دقت کنید که سطح تمیز باشد تا نتیجه دقیق‌تری بگیرید.

2. برای ترمومترهای لیزری یا مادون قرمز: دستگاه را به سمت جسم مورد نظر بگیرید و ماشه را فشار دهید. فاصله و زاویه دستگاه نسبت به جسم می‌تواند بر دقت اندازه‌گیری تأثیر بگذارد، بنابراین بهتر است طبق دستورالعمل دستگاه عمل کنید.

3. نگهداری و کالیبراسیون: بسیاری از مدل ها نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای دارند. همچنین، از دستگاه در شرایط مناسب و دور از گردوغبار و رطوبت نگهداری کنید.

ترمومترها (thermometer)ابزارهای مفیدی هستند که با انتخاب مناسب می‌توانند در سنجش دقیق دما کمک بزرگی کنند.